Baarmoedersarcoom

18 June

Baarmoedersarcoom is kanker vanuit het bindweefsel of spierweefsel van de baarmoeder (uterus). Een ander woord hiervoor is uterussarcoom. Ongeveer 5% van de vrouwen met kanker in de baarmoeder heeft een baarmoedersarcoom.

Bij de overige 95% van de vrouwen met kanker in de baarmoeder ontwikkelt de kanker zich in de binnenste slijmvlieslaag van de baarmoeder (endometrium). Dit heet baarmoederkanker. Een ander woord hiervoor is endometriumcarcinoom.

Hoe vaak komt baarmoedersarcoom voor?

Baarmoedersarcoom komt niet veel voor. In 2021 kregen 85 mensen de diagnose baarmoedersarcoom. Het komt vooral voor bij vrouwen tussen de 44 en 75 jaar.

Vormen van baarmoedersarcoom

Er zijn 3 vormen van baarmoedersarcoom:

  • Sarcoom dat in het spierweefsel van de baarmoeder ontstaat. Deze spierlaag van de baarmoeder wordt ook wel myometrium genoemd. Deze vorm van kanker heet ook wel leiomyosarcoom. Van leiomyosarcoom bestaat een subtype, dat STUMP heet. STUMP staat voor ‘smooth muscle tumor of unknown malignant potential’. Van dit subtype is niet duidelijk of het echt kwaadaardig is.
  • Sarcoom vanuit de stromacellen van het baarmoederslijmvlies, ook wel endometriumstromasarcoom genoemd.
  • Baarmoedersarcoom waarvan de herkomst onduidelijk is: ongedifferentieerd sarcoom.

Er bestaat ook een combinatie van baarmoederkanker (endometriumcarcinoom) en sarcoom. Dit heet een carcinosarcoom. Dit is een agressieve vorm van baarmoederkanker. Deze vorm wordt beschouwd als een carcinoom en niet als een sarcoom.

Wat is een sarcoom?

Een sarcoom is een kwaadaardige tumor in het ondersteunende weefsel. Bijvoorbeeld in de spieren, zenuwen, bloedvaten, lymfevaten, bindweefsel, kraakbeen, vet en bot.

Deze weefsels komen in het hele lichaam voor. Een sarcoom kan dan ook overal in het lichaam ontstaan.

Sarcomen zijn zeldzame tumoren. Ze worden vaak niet als sarcomen herkend, maar worden bijvoorbeeld aangezien voor sportblessures of goedaardige gezwellen.

Er bestaan meer dan 50 soorten sarcomen. Er zijn 2 categorieën:

Opbouw weefsel baarmoeder

De wand van de baarmoeder (1) bestaat uit 2 lagen. Het endometrium (2) is gemaakt van slijmvlies en het myometrium (3) van spierweefsel. Daartussen lopen bloedvaten.

Baarmoeder

De baarmoeder heeft de vorm en omvang van een omgekeerde peer. Het brede deel, het baarmoederlichaam, is het grootste deel van de baarmoeder. Aan beide kanten hiervan liggen de eierstokken met de eileiders. De eileiders verbinden de baarmoeder en de eierstokken.

Het baarmoederlichaam gaat over in de baarmoederhals. Dit is het onderste, smalle deel van de baarmoeder. De baarmoederhals verbindt het baarmoederlichaam met de vagina.

De wand van het baarmoederlichaam is opgebouwd uit 2 lagen:

  • een binnenste slijmvlieslaag: het endometrium
  • een buitenste spierlaag: het myometrium

Aanmaak van hormonen

Hormonen zijn stoffen die ons lichaam zelf maakt. Ze worden uitgescheiden in het bloed en beïnvloeden verschillende processen of organen in ons lichaam. De eierstokken produceren de vrouwelijke geslachtshormonen. Die hormoonproductie staat weer onder invloed van andere hormonen, die in de hersenen geproduceerd worden.

De vrouwelijke geslachtshormonen beïnvloeden een aantal processen in het lichaam van een vrouw. Bijvoorbeeld de menstruatie en de vruchtbaarheid.

Menstruatie

Er zijn 2 soorten hormonen die de menstruatie beïnvloeden:

  • In de 1e helft van de maandelijkse cyclus zijn dat vooral oestrogenen.
  • In de 2e helft van de cyclus (na de eisprong) is dat vooral progesteron. Bij de eisprong komt een eicel vrij uit de eierstok.

Deze hormonen zorgen ervoor dat het baarmoederslijmvlies maandelijks wordt voorbereid op de komst van een bevruchte eicel. Wordt de eicel niet bevrucht en is de vrouw dus niet zwanger, dan stopt de productie van oestrogenen en progesteron in de eierstokken. Samen met wat bloed verlaat het slijmvlies via de vagina de baarmoeder. Dit heet menstruatie.

Deze maandelijkse hormonale veranderingen beginnen in de puberteit. Ze duren ongeveer tot het 50e jaar. Hierna komt u in de overgang.

Inwendige vrouwelijke geslachtsorganen