Rechtszaak over erkenning expertisecentrum GIST

Gisteren diende de rechtszaak die Patiëntenplatform Sarcomen aangespannen heeft tegen de minister van VWS inzake de erkenning van RAKU/UMCU als expertisecentrum zeldzame aandoeningen (ECZA) voor GIST.

Geen stoel meer vrij

In een volle zaal met patiëntenvertegenwoordigers van vele organisaties voor zeldzame aandoeningen bevroegen de drie rechters van de meervoudige kamer de partijen over de belangrijkste aspecten van deze zaak: wettelijke grondslag, transparantie waaronder anonimiteit van het beoordelingscomité en de referenten.

Wettelijke grondslag

De wettelijke grondslag van de procedure kwam uitgebreid aan de orde. Wat betekent het eigenlijk als een ziekenhuis een ECZA is, hoe verhoudt zich dat tot Europa, en hoe en waar wordt er samengewerkt?Wat is het doel van de ECZA status? De rechters hadden genoeg te vragen.

Onverwachte wending

Tot onze verbazing stelde het aanwezige lid van het beoordelingscomité aanwezig  dat zij – met de kennis die ze nu heeft – waarschijnlijk tot afwijzing van de aanvraag van RAKU/UMCU voor GIST zou zijn gekomen. Ook werd bevestigd dat de samenstelling van het beoordelingscomité – op de voorzitter na – in 2021, 2022 en 2023 dezelfde was.

Standpunten

VWS en RAKU/UMCU verdedigden hun standpunten. RAKU/UMCU was van mening dat het voldoet aan de ECZA-eisen en is bovendien van mening dat GIST niet per se bij sarcomen hoort, maar prima bij tumoren van het maagdarmstelsel kan worden ondergebracht Overigens is RAKU het enige expertisecentrum in Nederland dat de zorg zo georganiseerd heeft. RAKU was bovendien van mening dat het predicaat ECZA niet echt nodig was; patiënten met GIST konden ze gewoon behandelen ongeacht de toekenning.

VWS vond dat de wettelijke grondslag voldoet. PPS heeft ingebracht dat de Wet op bijzondere medische verrichtingen hier niet van toepassing is, omdat er geen financiële tegemoetkomingen uit de beleidsvisie voortvloeien en het hier gaat om erkenning van expertisecentra , niet om specifieke verrichtingen. VWS werd bevraagd over hoe zij kunnen beoordelen of de adviseurs in de ECZA-procedure kundig en onafhankelijk zijn. VWS stelt dat te hebben gedelegeerd aan de NFU en vertrouwt op de mening van de NFU dat het goed is ingericht.

Uitspraak

Mede dankzij de hulp van patiëntenorganisatie HEVAS hebben wij een sterke zaak ingebracht waarin wij uitvoerig onderbouwd hebben dat RAKU/UMCU niet voldoet aan de eisen die gesteld worden aan een expertisecentrum zeldzame aandoeningen. Bovendien hebben wij uitgebreid aandacht gevraagd voor de juridische aspecten van de procedure.

In november 2021 hebben wij bezwaar tegen de beslissing aangetekend en feitelijk zijn de destijds ingebrachte bezwaren nog steeds dezelfde. In deze 3,5 jaar hebben wij ongelooflijk veel tijd gestoken in ons bezwaar, wat o.a. heeft geleid tot het rapport https://sarcomen.nl/wp-content/uploads/2024/06/RAPPORT-ECZA-procedure-DEF.pdf.

Wij zijn blij dat de zitting in deze zaak eindelijk heeft plaatsgevonden en wachten de uitspraak af. Die zal tussen de 6 en 12 weken plaatsvinden.